ایده ایجاد کتابخانه برای گذران اوقات فراغت کودکان و نوجوانان، از سوی خانم لیلی امیرارجمند که تحصیلات خود را در زمینه کتابداری و ادبیات کودک در کشور امریکا به پایان رسانده بودند، مورد توجه و موافقت علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی قرار گرفت و در سال ۱۳۴۴ خورشیدی، کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان با هدف گسترش اندیشه های مترقی در میان نوجوانان میهن، به شیوه ی تاسیس کتابخانه های شهری و روستایی، انتشار کتاب برای گروه های مختلف سنی، و برپائی مراکز آموزشهای موسیقی، تئاتر، فیلمسازی و هنرها ی تجسمی، به مدیریت خانم لیلی امیرارجمند بنیان نهاده شد.
علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی بمنظور تشویق و روی آوردن نویسندگان به ادبیات کودک و داستان نویسی برای کودکان و نوجوانان، کتاب دخترک دریا نوشته ی هانس کریستین اندرسن نویسنده صاحب نام دانمارکی را ترجمه و نقاشی کردند و برای انتشار به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اعطاء فرمودند.
از محل فروش این کتاب مرکز انتشارات کانون تاسیس شد و کتابخانه های شهری و روستایی افزایش پیدا کرد.
.در سال ۱۳۵۰ به ابتکار و مدیریت احمدرضا احمدی شاعر و نویسنده معاصر، تعدادی از قصه های کودکان، زندگی و آثار برخی از موسیقی دانان، صدای شاعران، و آواز های فولکلور ایران، در “مرکز تهیه نوار و صفحه” کانون تهیه و تولید شد
کانون برجسته ترین و کارا ترین نهاد فرهنگی بود که فرهنگ بالنده ای را در نسل نوجوانان میهن گسترش داد. انتخاب نام “کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان” از زنده یاد احسان یار شاطر و طراحی آرم کانون نیز از محمد پولادی ست.