موزه نگارستان هنرهای دوره قاجار در سال ۱۳۵۴ خورشیدی (۱۹۷۵ میلادی) با ابتکار علیاحضرت فرح پهلوی، شهبانوی ایران، تأسیس شد. این اقدام بخشی از برنامه‌های گسترده فرهنگی در سال‌های پایانی حکومت پهلوی بود که با هدف احیای هویت فرهنگی و حفاظت از میراث تاریخی ایران انجام شد.
این موزه در تهران قرار داشت و به نمایش و نگهداری از دستاوردهای هنری و فرهنگی دوران قاجار (۱۲۱۰–۱۳۰۴ هجری شمسی) اختصاص داشت؛ دورانی که به خاطر آثار منحصر به‌فرد هنری، پرتره‌سازی، لاکی‌کاری‌ها، منسوجات و نمادهای درباری شهرت دارد. هدف از تأسیس موزه، گردآوری، نگهداری و نمایش مجموعه‌ای غنی از آثار این دوره، از جمله نقاشی‌ها، نسخه‌های خطی، لباس‌ها و اشیای تاریخی قاجاری بود که بسیاری از آن‌ها پیش‌تر در کاخ‌ها یا مجموعه‌های خصوصی نگهداری می‌شدند.
فرح پهلوی با تأسیس این موزه در پی آن بود که با نوسازی موزه‌های ایران، ارتقاء هویت فرهنگی ملی و دسترسی عمومی به هنر و تاریخ ایران را گسترش دهد. موزه نگارستان تجلی این چشم‌انداز بود؛ هم به‌عنوان مرکز نگهداری هنرهای قاجار و هم به‌عنوان نمادی از میراث پادشاهی و تاریخی ایران.
این موزه بخشی از مجموعه‌ای از نهادهای فرهنگی بود که در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ ایجاد شدند، از جمله فرهنگسرای نیاوران و موزه هنرهای معاصر تهران، که همگی بازتابی از دیدگاه شهبانو در ایجاد توازن میان مدرنیته و حفاظت از تاریخ بودند.
پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، کاربری و هویت موزه دستخوش تغییر شد و بسیاری از آثار آن یا جابه‌جا شدند یا در قالب‌های جدید به نمایش درآمدند. با این حال، موزه نگارستان همچنان به عنوان یکی از فصل‌های مهم در تاریخ موزه‌داری ایران و سیاست‌های فرهنگی دوران پهلوی شناخته می‌شود.