انجمن ملی حمایت از کودکان، یکی از سازمان‌های کلیدی رفاه کودکان در ایران بود که تحت حمایت شهبانو فرح پهلوی فعالیت می‌کرد.
منشأ و تأسیس
- این سازمان در سال ۱۳۳۱ خورشیدی (۱۹۵۲ میلادی) با کمک یونیسف تأسیس شد، و شهبانو فرح پهلوی ریاست افتخاری آن را بر عهده داشت.
- هدف از تأسیس این انجمن، پاسخ به نیازهای کودکان آسیب‌پذیر و بی‌سرپرست بود، با تمرکز بر آموزش، تغذیه و مراقبت، به‌ویژه برای کودکانی که دارای ناتوانی جسمی یا تأخیرهای رشدی بودند.
مأموریت و فعالیت‌های کلیدی
- این انجمن در سه شاخه اصلی فعالیت می‌کرد:
- آموزش کارکنان فنی و مراقبین برای مؤسسات خدمات‌رسان به کودکان
- اجرای برنامه‌های تغذیه، از جمله توزیع شیر سالم و مواد غذایی
- مراقبت ویژه و آموزش برای کودکان دارای معلولیت
- همچنین اقدام به تأسیس یتیم‌خانه‌ها، مهدکودک‌ها و درمانگاه‌ها کرد، به‌ویژه در مناطق محروم روستایی و شهری. کارگاه‌های آموزشی و فنی برای رشد کودکان نیز برگزار می‌کرد.
نقش نهادی و ساختار ادغام‌شده
- این انجمن زیرمجموعه بنیاد فرح پهلوی (جمعیت خیریه فرح پهلوی) و دفتر سلطنتی شهبانو بود که چهار بخش اصلی، از جمله رفاه اجتماعی و بهداشت را در بر می‌گرفت.
- این ساختار، انجمن را قادر ساخت تا از حمایت سلطنتی، نفوذ در سطح دولت و بودجه‌های مستقیم بهره‌مند شود، که باعث گسترش دامنه فعالیت آن در سراسر ایران شد.
گسترش و تأثیر
- با هدایت شهبانو فرح، شبکه‌ای سراسری از مراکز مراقبت و حمایت ایجاد شد که به هزاران کودک خدمات ارائه می‌داد و مؤسسات آموزشی برای مراقبین و مربیان کودک تأسیس کرد.
- تلاش‌های این انجمن مکمل برنامه‌های ملی رفاه کودک در چارچوب انقلاب سفید ایران بود، از جمله سپاه دانش، خدمات بهداشتی، تغذیه مدارس، و خدمات‌رسانی به مناطق روستایی.
- از طریق فعالیت‌های خود، انجمن به کودکان بسیاری، به‌ویژه آن‌هایی که معلول بودند یا حمایت خانوادگی نداشتند، خدمات رایگان و اساسی ارائه داد.
اطلاعات کلی
- تأسیس: سال ۱۳۳۱ (۱۹۵۲ میلادی) با کمک یونیسف
- سرپرست افتخاری: شهبانو فرح پهلوی
- حوزه‌های اصلی مأموریت: آموزش کارکنان، حمایت تغذیه‌ای، مراقبت و آموزش ویژه برای کودکان آسیب‌پذیر
- امکانات: یتیم‌خانه‌ها، درمانگاه‌ها، مهدکودک‌ها و مؤسسات آموزشی در سراسر کشور
- ادغام نهادی: بخشی از شبکه خیریه فرح پهلوی؛ مورد حمایت دولت از طریق دفتر سلطنتی
- تأثیر گسترده: نقش برجسته در سیاست‌های رفاه کودک در سطح ملی در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ خورشیدی
میراث
این انجمن ملی حمایت از کودکان، تلاشی پیشگامانه در ایران بود که رفاه کودک را از یک فعالیت خیریه غیررسمی به یک مأموریت ساختارمند، فنی و مورد حمایت دولت تبدیل کرد. در قالب تلاش‌های گسترده‌تر شهبانو فرح برای بهبود سلامت، آموزش و توانمندسازی فرهنگی کودکان، این انجمن پایه‌های خدمات اجتماعی مدرن برای کودکان آسیب‌پذیر را در ایران بنیان نهاد.